Cộng hòa Cuba

Cộng hòa Cuba

Giới thiệu quốc gia

Thông tin chung

Tổng quan về Cộng hòa Cuba Bức phù điêu anh hùng Che Guevara ở Bộ Nội vụ Cuba.

Các thông tin tóm tắt cơ bản, tổng quát về Cộng hòa Cuba.

- Tên nước: Cộng hòa Cuba (Republic of Cuba).

- Ngày quốc khánh: 1/1/1959
 
- Thủ đô: Havana
 
- Vị trí địa lý: Cuba nằm giữa biển Caribe và Bắc Đại Tây Dương, bao gồm đảo lớn Cuba và trên 1.600 đảo nhỏ.
 
- Diện tích: 109.886 km2
 
- Khí hậu: Nhiệt đới, ôn hòa; có hai mùa: Mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4) và mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 10). Nhiệt độ trung bình hàng năm: 22,5 độ C đến 28 độ C. Lượng mưa trung bình hàng năm: 1.200-2.200mm.
 
- Dân số: 11.236.444 (con số ước lượng đến 2008)
 
- Dân tộc: Người lai da trắng và da đen (51%), người da trắng (37%), người da đen (11%), người Hoa (1%)
 
- Hành chính: Cuba có ba cấp hành chính là trung ương, tỉnh (provincias) và hạt (municipios). Cấp tỉnh có 14 đơn vị, cấp hạt có 169 đơn vị.
 
- Đơn vị tiền tệ: Đồng Peso.
 
- Tôn giáo: Đạo Thiên Chúa (85%); ngoài ra theo đạo Tin lành, đạo của người Do Thái và một số đạo giáo khác...

- Ngôn ngữ: Tiếng Tây Ban Nha.

Địa lý

+ Vị trí địa lý: Cuba nằm giữa vùng biển Caribe và Bắc Đại Tây Dương, cách bờ biển phía Nam Key West của bang Florida, Mỹ 150km, án ngữ lối vào vịnh Mexico, giữa Bắc, Trung và Nam Mỹ.
 
+ Diện tích: 109.886km2
 
+ Địa hình: Cuba là hòn đảo chính, được bao quanh bởi bốn nhóm đảo lớn. Chúng gồm Colorados, Camagüey, Jardines de la Reina và Canarreos.
 
Hòn đảo chính gồm chủ yếu các đồng bằng phẳng tới hơi dốc. Ở cực phía đông nam Sierra Maestra, một rặng núi dốc đứng với điểm cao nhất là Pico Real del Turquino 2.005m.
 
Cuba có gần 4.200 hòn đảo và cù lao nhỏ, hơn 300 bãi tắm cát trắng tuyệt đẹp với phong cảnh ngoạn mục và bầu trời quanh năm nắng ấm. Bờ biển dài 7.000km.
 
+ Khí hậu: nhiệt đới, dù được điều tiết ôn hòa bởi gió mậu dịch. Nói chung, Cuba có một mùa khô từ tháng 11 tới tháng Tư, và một mùa mưa từ tháng Năm tới tháng Mười. Nhiệt độ trung bình 21 độ C vào tháng Giêng và 27 độ C vào tháng Bảy. Cuba nằm trên đường đi của các cơn bão và chúng thường xảy ra nhất trong khoảng từ tháng Chín tới tháng Mười.
 
+ Tài nguyên: Đất nước Cuba có nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng. Quốc đảo này có các khoáng sản như Coban, kền, quặng sắt, đồng, mangan, muối, gỗ xây dựng, silic, dầu mỏ.

Lịch sử

Nhà thám hiểm Tây Ban Nha Christopher Columbus phát hiện ra quần đảo Cuba ngày 27/10/1492. Sau đó, thực dân Tây Ban Nha thống trị Cuba hơn 400 năm.
 
Trước phong trào đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân Cuba, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa năm 1895 do Jose Marti, Maximo Gomez và Antonio Maceo lãnh đạo, năm 1902, Tây Ban Nha buộc phải công nhận nền độc lập của Cuba, nhưng trên thực tế Cuba lại rơi vào cách thống trị của Mỹ.
 
Ngày 26/7/1953, một nhóm thanh niên yêu nước do Fidel Castro lãnh đạo đã tấn công pháo đài Moncada, mở đầu cuộc đấu tranh vũ trang cách mạng ở Cuba chống lại chế độ độc tài Batista.
 
Ngày 1/1/1959, quân đội cách mạng dưới sự chỉ huy của Fidel Castro đã giành được chính quyền. Sau khi cách mạng thành công, nhân dân Cuba đã phải liên tục đấu tranh chống các hành động xâm lược và phá hoại của Mỹ, tiêu biểu là cuộc chiến đấu thắng lợi trên bãi biển Hiron (19/4/1961).
 
Tới cuối thập kỷ 1990, tình hình Cuba dần được ổn định sau những biến cố trong nước và quốc tế. Cộng hòa Cuba đã ít nhiều có các mối quan hệ kinh tế với hầu hết các quốc gia Mỹ Latinh và cải thiện quan hệ với Liên minh châu Âu, tổ chức này bắt đầu cung cấp viện trợ và các khoản giúp đỡ cho hòn đảo này. Tuy nhiên, đất nước Cuba vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn do lệnh cấm vận nhiều thập niên của Chính phủ Mỹ.

Chính trị

Thể chế chính trị: Nhà nước Xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
 
 * Hiến pháp: Thông qua ngày 24/2/1976.
 
 * Cơ quan lập pháp: Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất và là cơ quan lập pháp duy nhất của Cuba (Quốc hội gồm 609 ghế, được bầu trực tiếp từ danh sách các ứng cử viên do Ủy ban Bầu cử đặc biệt đưa ra, nhiệm kỳ 5 năm).
 
 * Cơ quan hành pháp: Đứng đầu Nhà nước và Chính phủ là: Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Chủ tịch Hội đồng Nhà nước đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng.
 
 * Cơ quan tư pháp: Tòa án Nhân dân Tối cao (Chánh án, Phó Chánh án và các Thẩm phán khác do Quốc hội bầu).
 
 * Chế độ bầu cử: từ 16 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.
 
 * Các đảng phái lớn: có 1 đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Cuba.

Kinh tế

Những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ XX, Cuba lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế-xã hội nghiêm trọng nhất kể từ ngày Cách mạng thành công. Năm 1990, kinh tế tăng trưởng âm (-2,6%); năm 1993: GDP giảm đến 35% so với năm 1989 (trước khủng hoảng).
 
Để đưa nền kinh tế thoát khỏi tình trạng trên, từ tháng 7/1993, Cuba đã tiến hành một số biện biện pháp cải cách kinh tế xã hội.
 
Những năm gần đây, mặc dù có những khó khăn và thiệt hại nặng nề do chính sách bao vây cấm vận kinh tế của Mỹ và thời tiết khắc nghiệt, nhưng kinh tế Cuba vẫn đạt mức tăng trưởng đáng khích lệ (năm 2005: 11,8%, năm 2006: 12%, năm 2007: 10%). Tuy nhiên, từ năm 2008, do ảnh hưởng cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, biến động giá nhiên liệu, lương thực và đặc biệt là ba cơn bão liên tiếp vào tháng 9/2008 đã gây thiệt hại khoảng 10 tỷ USD, khiến cho kinh tế Cuba chỉ đạt mức tăng trưởng GDP 4,3% năm 2008 và 1,4% năm 2009.
 
Năm 2010, Chính phủ Cuba tập trung đầu tư và phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn như: sản xuất niken, xì gà và rượu rum, công nghệ sinh học và du lịch, nhằm tăng nguồn thu ngoại tệ. Tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, thực hành tiết kệm, chống lãnh phí, chú trọng quản lý tài sản nhà nước và thúc đẩy xuất khẩu, giảm thấp nhất nhập khẩu.
 
Chính phủ Cuba cũng có một số điều chỉnh về chính sách kinh tế, theo đó cho phép mở rộng kinh tế tư nhân, cắt giảm đáng kể biên chế người lao động tại khu vực nhà nước, dỡ bỏ một số cấm đoán liên quan đến cấp phép hoạt động và kinh doanh tư nhân.
 
* Về Công nghiệp:
 
 - Tổng giá trị các sản phẩm công nghiệp chiếm 21,7% GDP và thu hút 19,4% lực lượng lao động.
 
 - Sản phẩm công nghiệp chính: Đường, dầu mỏ, thực phẩm, thuốc lá, hàng dệt, hóa chất, giấy và các sản phẩm gỗ, kim loại (đặc biệt niken), ximăng, phân bón, hàng tiêu dùng, máy nông nghiệp.
 
* Về Nông nghiệp:
 
 - Tổng giá trị các sản phẩm nông nghiệp chiếm 4,3% GDP và thu hút 20% lực lượng lao động.
 
 - Sản phẩm nông nghiệp chính: Mía, thuốc lá, cam, quýt, càphê, gạo, khoai tây, đậu, vật nuôi.
 
* Về Dịch vụ-Du lịch:
 
 Tổng giá trị lĩnh vực dịch vụ-du lịch chiếm 74% GDP và thu hút 60,6% lực lượng lao động.
 
* Về Xuất khẩu: 2,458 tỷ USD (năm 2009).
 
 - Mặt hàng xuất khẩu chính: Đường, niken, thuốc lá, cá, các sản phẩm thuốc, cam, quýt, cà phê.
 
 - Bạn hàng xuất khẩu chính: Trung Quốc (25,68%), Canađa (20,31%), Tây Ban Nha (6,79%), Hà Lan (4,53%) (năm 2009).
 
* Về Nhập khẩu: 8.963tỷ USD (năm 2009).
 
 - Mặt hàng nhập khẩu chính: Dầu mỏ, thực phẩm, máy móc và thiết bị, hóa chất.
 
 - Bạn hàng nhập khẩu chính: Venezuela (30,51%), Trung Quốc (15,48%), Tây Ban Nha (8,3%), Hoa Kỳ (6,87%) (năm 2009).

Văn hóa

Văn hóa Cuba chịu ảnh hưởng văn hóa chủ yếu từ Tây Ban Nha và châu Phi.
 
 + Giáo dục:
 
 Tỷ lệ biết đọc, biết viết trên tổng số dân là 99,8%.
 
 Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đánh giá Cuba là một trong số những nước có nền giáo dục phát triển nhất trên thế giới và đã trao tặng Cuba giải thưởng Vua Sejong năm 2002.
 
 + Âm nhạc Cuba rất phong phú và là khía cạnh nổi tiếng nhất của văn hóa. "Hình thức trung tâm" của âm nhạc này là Son, đã trở thành nền tảng của nhiều phong cách âm nhạc khác như salsa, rumba và mambo và một biến thể tiết tấu chậm hơn của mambo là cha-cha-cha. Âm nhạc Rumba có nguồn gốc từ văn hóa Châu Phi-Cuba thời kỳ đầu. Tres cũng được sáng tạo tại Cuba, nhưng các nhạc cụ Cuba truyền thống khác có nguồn gốc Châu Phi và/hay Taíno như maraca, güiro, marímba và nhiều loại trống gỗ gồm cả mayohuacan. Âm nhạc dân gian Cuba ở mọi phong cách được thưởng thức và yêu thích trên toàn thế giới. Âm nhạc cổ điển Cuba, với nhiều ảnh hưởng sâu từ Châu Âu và Châu Phi, với các tác phẩm cho giao hưởng cũng như độc tấu, đã được cả thế giới biết tới, với nhà soạn nhạc như Ernesto Lecuona.
 
 + Văn học Cuba đã bắt đầu có tiếng vang từ đầu thế kỷ 19. Chủ đề chủ chốt của thời kỳ ấy là độc lập và tự do đã được thể hiện qua các tác phẩm của José Martí, người lãnh đạo phong trào Hiện đại trong văn học Cuba. Cuba lcó khá nhiều tác giả văn học nổi tiếng, gồm cả từ những nhà văn không phải người Cuba như Stephen Crane, và Ernest Hemingway.
 
Nhân dân Cuba yêu sách đặc biệt. Văn hóa đọc của đất nước vùng biển Caribe này có sức thuyết phục rất lớn đối với đông đảo các nhà văn trên toàn thế giới.

Ẩm thực

Ẩm thực Cuba là hỗn hợp của ẩm thực Tây Ban Nha và các phong cách ẩm thực Caribe. Công thức chế biến món ăn của Cuba sử dụng cùng loại hương vị và kỹ thuật với Tây Ban Nha, với một số ảnh hưởng vùng Caribe trong gia vị và mùi vị.
 
Một bữa ăn truyền thống của Cuba sẽ không bao giờ được phục vụ theo kiểu từng món một; mà tất cả thức ăn sẽ được đưa ra cùng lúc. Bữa ăn đặc trưng gồm chuối lá, đậu đen (black bean) và gạo, ropa vieja (thịt bò thái nhỏ), bánh mỳ Cuba, thịt lợn với hành, và hoa quả nhiệt đới.

Đậu đen và gạo, được gọi là moros y cristianos (hay nói gọn là moros), và chuối lá là thực phẩm chủ lực trong bữa ăn của người Cuba. Nhiều món thị được nấu chín từ từ với nước chấm nhạt. Tỏi, thìa là Ai Cập, oregano và lá nguyệt quế là các loại gia vị được sử dụng nhiều.
 
*Ciga Cuba: ciga nơi đây là chất lượng nhất thế giới. Nếu muốn mua được ciga thật, không bị nhầm hàng giả thì bạn phải đến nhà máy Real Fábrica de Tabacos Partagás ở Havana, ở đây còn cung cấp hộp đựng mang thương hiệu cho bạn. Ciga mua từ các đường phố có thể bị giữ lại tai sân bay do không có tem chứng nhận hàng thật.Cũng như rượu, vị cigar phụ thuộc vào đất và khí hậu nơi nó ra đời. Những đồn điền đầy nắng ở ngoại vi Havana và tỉnh lân cận Pinar Del Rio đã làm cho cigar Cuba nổi tiếng trong nhiều thế kỷ. Phần lớn các loại cigar được sản xuất tại đây và chiếm ưu thế trên thị trường tiêu thụ.
 
 *Rum (rượu mạnh được chưng cất từ mía): Santiago de Cuba được xem là hầm rượu rum của thế giới. Nổi tiếng là rượu Bacardi. Những loại được chưng cất từ 7 năm tuổi trở lên thì được dùng để thưởng thức, những loại chưng cất ít hơn thì dùng để pha chế các loại coktail.

Điểm du lịch

Với bãi cát trắng tuyệt đẹp, phong cảnh ngoạn mục, bầu trời xanh nắng ấm quanh năm, vùng biển được mệnh danh là vùng biển hoang sơ và đầy nắng, của những vũ khúc mambo, sambo, chachacha vui nhộn, đất nước Cuba thực sự là điểm đến hàng đầu của các du khách từ các nơi trên thế giới. Và thực tế, lĩnh vực dịch vụ-du lịch đã trở thành một những ngành kinh tế mũi nhọn, chiếm tới 74% GDP, thu hút 60,6% lực lượng lao động của quốc đảo này.
 
Những điểm đến du lịch hàng đầu ở Cuba gồm:
 
 + Havana (La Habana)
 
 Tự hào là một trong những thành phố nổi tiếng nhất vùng biển Caribe, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa của nhân loại. Nơi đây là sự hòa nhịp tuyệt vời của cổ xưa và hiện đại: các kiến trúc nhà cổ, những con đường hẹp vây lấy kiến trúc cao tầng diễm lệ. Nổi tiếng nhất ở đây là khách sạn Nacional, nơi đây là nơi thường xuyên lui tới của các ngôi sao Hollywood. Havana còn là điểm đến quen thuộc của nhà văn Mỹ, Ernest Hemmingway, một trong những nơi mà các nhân vật nổi tiếng thường ghé thăm là quán bar La Bodeguita del Medio, nơi đây chỉ là một góc nhỏ của thánh đường tráng lệ từ thế kỷ 18. The Castillo de la Real Fuerza là công sự lâu đời nhất ở Havana.
 
 + Pinar del Río và miền Tây Cuba
 
 Pinar del Río được xem là điểm đến đẹp nhất của vùng. Thiên nhiên đa dạng, nổi bật là các dãy núi đá vôi, thạch nhũ, sông ngầm, nổi tiếng là hang động Cueva del Indio, có giá trị du lịch rất cao. Thị xã này còn có nhà máy sản xuất cigar nổi tiếng
 
 Đảo Youth ở miền Tây Cuba là một trong 350 hòn đảo thuộc quần đảo Canarroes, được biết đến như nơi ẩn náu một thời của cướp biển khét tiếng vùng Caribe, Henry Morgan.Còn đảo Cayo Largo là khu nghỉ mát có tiếng thu hút lượng lớn khách du dịch mỗi năm.
 
 Varadero, một bán đảo trên bờ biển Bắc thì được xem là thiên đường của du lịch bãi biển, nắng vàng, biển xanh, cát trắng và dịch vụ thì vô cùng tuyệt vời.
 
 + Thành phố Trinidad và các trung tâm
 
 Thành phố Trinidad, một thành phố hiện đại xây dựng dưới chân dãy núi đá Escambray, là sự kết hợp giữa nhiều kiến trúc của thế kỷ 19, như nhà thờ, thánh đường, phố xá.
 
 Du khách có thể dạo quanh và khám phá thị trấn Parque Martí, hay thăm thư viện nổi tiếng Museo Romántico, khu nghỉ mát Playa Ancón, và cả thung lũng mía đường Sugar Mill và ngọn núi Escambray.
 
 Santa Clara là một trong những tiêu điểm của vùng này. Đây là khu nông nghiệp phì nhiêu gắn liền với tên tuổi của vị anh hùng dân tộc Cuba, Ernesto ‘Ché’ Guevara, đã từng lãnh đạo nhân dân chiến đấu và giành quyền độc lập, tự do.
 
 + Santiago de Cuba và phía Đông Cuba
 
 Camagüey là một trong những điểm đến lý thú, nằm ở vùng đồng bằng màu mỡ và khu khai thác mía đường, bao gồm nhiều nhà thờ và viện bảo tàng. Camagüey còn được gọi là Jardines del Rey, với hình ảnh bãi biển cát trắng, mà nổi tiếng là bãi biển Cayo Coco và Cayo Guillermo.
 
 Santiago de Cuba cách thành phố Havana khoảng 780km, với cảng nước sâu hùng vĩ và dãy núi Sierra Maestra tráng lệ.
 
 Ở đây có một số hoạt động vui chơi thú vị như thể thao dưới nước, đi xe bò, cưỡi ngựa.

Lễ hội

Các ngày lễ chính ở Cuba
 
 + Ngày Giải phóng (ngày quốc khánh) 1/1
 
 +  Ngày Năm mới 2/1
 
 + Ngày lễ Hiển linh của Thiên chúa giáo 6/1
 
 + Ngày kỷ niệm ngày sinh của  José Marti 28/1
 
 + Ngày Quốc tế lao động 1/5
 
 + Ngày của Mẹ 9/5
 
 + Ngày Độc lập 20/5
 
 + Kỷ niệm ngày Cách mạng 25/7
 
 + Ngày Nổi dậy 26/7
 
 + Ngày bắt đầu cuộc chiến tranh giành Độc lập 10/10
 
 + Ngày Giáng sinh (Thiên Chúa giáo) 25/12
 
 + Ngày tất niên 31/12
 
 Ngoài ra ở Cuba còn có lễ hội Carnival diễn ra quanh năm gắn liền vào các sự kiện, ngày lễ trọng đại của đất nước. Trong lễ hội Carnival, nhiều xe kiệu của các phường múa trong sắc màu rực rỡ chở các vũ công đắm mình trong những vũ điệu cuồng nhiệt diễu hành trên đường phố.